Еңбек адамы Умаров Диёржон

Эндокринолог – бұл эндокриндік жүйенің жұмысына байланысты ауруларды диагностикалаумен, емдеумен және алдын-алумен айналысатын дәрігер.

Эндокринолог эндокриндік жүйенің ауруларынан туындаған гормоналды бұзылулармен айналысады. Бұл жүйедегі бездерге қалқанша без, қалқанша маңы безі, гипофиз, бүйрек үсті бездері, ұйқы безі, аталық бездер, аналық бездер және жүкті әйелдердегі плацента жатады. Олар қанмен бірге біздің денеміздің барлық тіндері мен мүшелеріне түсетін заттарды шығарады. Олардың рөлі гормондарды өндіру және олардың секрециясын бақылау болып табылады.

Мамандардың қызмет саласы – қалқанша безінің бұзылуынан, бүйрек үсті бездерінің, гипоталамустың, гипофиздің нашар жұмыс істеуінен туындаған аурулар. Сонымен қатар, эндокринолог организмдегі көмірсулардың метаболикалық процестерінің бұзылуымен байланысты мәселелермен айналысады, бұл көбінесе артық салмақтың пайда болуын немесе оның жетіспеушілігін тудырады.

Гормоналды тепе-теңдіктің бұзылуы ең ауыр ауруларға әкелуі мүмкін (соқырлық, аяқ-қол ампутациясы, бүйрек жеткіліксіздігі салдарынан мүгедектік).

Қант диабеті – бұл ұйқы безі инсулин жеткіліксіз болған кезде немесе организм өзі шығаратын инсулинді тиімді пайдалана алмайтын жағдайларда пайда болатын созылмалы эндокриндік ауру. Өкінішке қарай, әлемде қант диабетімен ауыратын адамдар көп болғандықтан, өлім-жітім бойынша ол үшінші орында, бірінші және екінші орында – жүрек аурулары мен онкология.

Эндокринология ішкі секреция бездерінің дисфункциясымен айналысады. Бұл бұзылулар бездің тым аз немесе тым көп гормондар шығара бастауына әкеледі. Көбінесе бұзылулар ісіктердің дамуынан туындайды. Эндокринологтың рөлі гормоналды бұзылулардың себебін табу және диагностикалық сынақтарды жүргізгеннен кейін оларды емдеу болып табылады. Дегенмен, өзгерістер тек бақылауды және жиірек бақылауды қажет етеді. Бұл бұзылулардың күрделілігіне байланысты эндокринологтар көбінесе гинеколог-эндокринолог сияқты екі жақты мамандықтарға ие.

Сондықтан эндокринологтардың жұмысы өте маңызды және құнды.

Кейіпкеріміз: Умаров Диёржон Абдураззакұлы 1990 ж Шорнақ ауылында туған, Шорнақ жалпы орта мектебін бітірген. Сосын Қожа Ахмет Ясауи атындағы ХҚТУ-де 7 жыл жалпы медицина факультетін тамамдаған. 2014 жылы Алматы қаласы ҚҰМУ университетінде 2 жыл эндокринолог мамандығы бойынша резидентураны аяқтаған. Қазіргі таңда Сауран аудандық емханасында эндокринолог болып жұмыс атқарады. Еңбек өтілі 9 жыл.

Бұл салаға өзінің қызығушылығы себеп болған, отбаында да медицина мамандығында жүрген жандар жетерлік. Қарындасы да дәрігерлік жолды таңдаған, казіргі таңда окиды. Кейіпкеріміз еш уақытта эндокринологияны таңдағанына өкінген емес. Университет қабырғасында жүрген кездерінде осы мамандықты тереңірек үйрену үшін көп кітаптар оқитын болған. Бүгінгі танда өз жұмысын ерекше ықыласпен атқарады.

Өмірлік ұстанымы: адал болу, мойнына артылған міндетті жауапкершілікпен орындап шығу, адамдамгершілікті бірінші орынға қою!

Негізінен эндокринолог көптеген ауруларды емдейді. Ең жиі кездесетіндер мыналарды қамтиды:

1. қалқанша безінің аурулары – Грейвс ауруы, Хашимото ауруы
2. қалқанша маңы бездерінің аурулары – гипотиреоз, гипертиреоз
3. гипофиз аурулары – ісіктер, акромегалия, Кушинг ауруы
4. бүйрек үсті безінің аурулары – Аддисон ауруы, Кушинг синдромы, гипоальдостеронизм
5. ұйқы безінің аурулары — ісіктер, қант диабеті
6. жыныс бездерінің аурулары – аналық бездердің поликистозы, етеккір циклінің бұзылуы, ұрпақты болу қабілетінің бұзылуы
7. андрогендік синдромдар, мысалы хирсутизм немесе алопеция, безеу.

Эндокриндік жүйе аурулары әртүрлі белгілермен сипатталады. Дегенмен, ең жиі қайталанатындар — шаршау және жалпы әлсіздік. Бірақ эндокринологқа барар алдында дәрігерге бару керек. Медициналық сұхбаттан кейін ол тек эндокринологқа жолдама жазады. Гормондардың деңгейі қан мен зәрде тексеріледі. Емдеу сынақ нәтижелері мен диагнозға байланысты. Профилактикалық тексерулер де маңызды рөл атқарады, әсіресе отбасы мүшелері гормоналды бұзылулардан зардап шегетін болса.

Бізді алаңдатуы керек белгілер:

1. кенеттен салмақ жоғалту немесе өмір салтындағы өзгерістерге байланысты емес салмақ қосу,
2. кенеттен пайда болатын безеу, майлы немесе құрғақ тері,
3. Әйелдердегі шамадан тыс шаш (мысалы, бет, арқа, кеуде немесе бөкселер)
4. етеккір немесе ановуляторлық циклдар алдындағы тұрақты емес циклдар,
5. көңіл-күйдің өзгеруі, шаршау сезімі.

Осыларды ескере отырып, деніміз сау болуы үшін, уақытылы өзімізге қарап, қадағалап жүрейік!